Việt Nam là một trong các quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Mỗi năm trung bình thị trường gạo Việt Nam có thể xuất khẩu từ 6 – 6.5 triệu tấn gạo. So sánh con số này với các nước trên thế giới, liệu Việt Nam sẽ được xếp ở vị trí thứ mấy? Tìm hiểu ngay với Top 10 nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới 2021
Việt Nam là một trong các quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Mỗi năm trung bình thị trường gạo Việt Nam có thể xuất khẩu từ 6 – 6.5 triệu tấn gạo. So sánh con số này với các nước trên thế giới, liệu Việt Nam sẽ được xếp ở vị trí thứ mấy? Tìm hiểu ngay với Top 10 nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới 2021
Từng là nước nhập khẩu gạo, Brazil đã tiến hành cải tiến và đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu gạo nhờ vào việc mở rộng canh tác. Trong năm 2019, Brazil đã xuất khẩu khoảng 620.000 tấn gạo. Con số này tiếp tục tăng mạnh và đạt khoảng 1 triệu tấn gạo trong 8 tháng đầu năm 2020, thu về 400 triệu USD. Các nước xuất khẩu gạo chủ yếu của Brazil gồm Peru, Venezuela, Cuba và Costa Rica.
Chính phủ Ấn Độ ngày 8/9 thông báo, từ ngày 9/9 bắt đầu đánh thuế xuất khẩu 20% đối với các loại gạo không phải gạo đồ và gạo basmati, đồng thời cấm xuất khẩu gạo tấm.
Theo tờ Wall Street Journal, Bộ Nông nghiệp Ấn Độ cho biết, các bang sản xuất ngũ cốc chính là Uttar Pradesh, Tây Bengal và Bihar có lượng mưa và gió mùa không đủ trong tháng 6, lượng mưa không ổn định trong tháng 7 và tháng 8, khiến cho diện tích trồng lúa giảm 13%, từ 26,7 triệu ha năm trước xuống còn hơn 23,1 triệu ha trong năm nay.
Theo số liệu thống kê của Cục Thống kê Trung ương Ấn Độ, CPI tháng 8 của Ấn Độ đã tăng lên 7% từ mức 6,71% trong tháng 7, chấm dứt xu hướng giảm trong ba tháng qua. Trong đó, giá ngũ cốc và các sản phẩm làm từ ngũ cốc đã tăng 9,57%.
Theo tờ Financial Times, Ashok Gulati - giáo sư tại Hội đồng Nghiên cứu Quan hệ Kinh tế Quốc tế Ấn Độ - cho biết, việc hạn chế xuất khẩu sẽ "giúp kiềm chế lạm phát lương thực trong nước".
Theo trang China News, trong bối cảnh lo ngại về nguồn cung trong nước bị thu hẹp và lạm phát, lệnh cấm xuất khẩu đối với gạo tấm và thuế xuất khẩu mới là động thái lớn thứ ba của Ấn Độ nhằm hạn chế xuất khẩu lương thực trong năm nay.
Sau tháng 3 và tháng 4 nóng nhất của Ấn Độ trong hơn 100 năm, do lo ngại về một đợt nắng nóng sẽ ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp ở khắp mọi nơi, Ấn Độ đã hạn chế xuất khẩu lúa mì và đường vào tháng 5.
Diện tích trồng lúa tại Ấn Độ đã giảm 13%, từ 26,7 triệu ha năm trước xuống còn hơn 23,1 triệu ha trong năm nay. Ảnh: China News
Pakistan, mặc dù thường phải đối mặt với các khủng hoảng lương thực, nhưng vẫn không ngừng duy trì hoạt động xuất khẩu gạo trên sân khấu quốc tế. Trong danh sách các quốc gia đón nhận gạo xuất khẩu từ Pakistan, Trung Quốc đứng đầu và là thị trường lớn nhất mà đất nước này đang tập trung.
Loại gạo Basmati cao cấp của Pakistan đã xây dựng một vị thế cạnh tranh mạnh mẽ, đặc biệt trong cuộc cạnh tranh với Ấn Độ. Điều này có phần là nhờ gạo Basmati của Pakistan có khả năng cân đối chất hoạt động tricyclazole và carbendazim, điều này đã thu hút sự ưa chuộng từ phía Liên minh châu Âu.
Thái Lan là một trong những cái tên nổi bật trong số các nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Các nước xuất khẩu gạo Thái chủ yếu là Hoa Kỳ, Nam Phi, Angola, Trung Quốc và Nhật Bản. Theo USDA, sản lượng gạo xuất khẩu năm 2021 của Thái Lan dự kiến rơi vào khoảng 6.1 triệu tấn, tăng 400.000 tấn gạo so với cùng kỳ năm 2020.
Mới đây, trong cuộc thi Gạo ngon nhất thế giới năm 2021, gạo thơm Hom Mali của Thái đã đạt vị trí cao nhất. Cuộc thi cũng không có hạng mục giải nhì và giải ba nào. Giải thưởng này đã giúp cho Thái Lan có nhiều lợi thế hơn trên thị trường quốc tế. Theo ông Chookiat Ophaswongse, Chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan (TREA), đây là sự nỗ lực từ cả hai phía Chính phủ và khu vực tư nhân đã chung tay cải thiện và nâng cao giá trị, chất lượng gạo.
Theo Statista - một đơn vị thống kê dữ liệu toàn cầu, các nước xuất khẩu gạo lớn trên thế giới vào năm 2021 là Ấn Độ, Việt Nam, Thái Lan, Pakistan và Mỹ. Ấn Độ là nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, chiếm 40% lượng gạo xuất khẩu của thế giới. Năm ngoái, Ấn Độ đã xuất khẩu 21,5 triệu tấn gạo, đạt mức kỷ lục.
Theo hãng tin Reuters, một đại lý tại thành phố Mumbai (Ấn Độ) của một công ty thương mại toàn cầu cho biết, Ấn Độ là nhà cung cấp gạo rẻ nhất, điều này đã phần nào bảo vệ các nước châu Phi như Nigeria, Benin và Cameroon thoát khỏi áp lực của giá lúa mì và ngô tăng vọt.
Tuy nhiên, Lý Quốc Tường - nhà nghiên cứu tại Viện Phát triển Nông thôn thuộc Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc – cho biết, sau khi áp thuế xuất khẩu, "chi phí xuất khẩu gạo của Ấn Độ sẽ tăng lên. Vì lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ chiếm 40% tổng lượng gạo toàn thế giới, động thái này có thể đẩy giá gạo trên thị trường quốc tế tăng cao".
Theo hãng tin Bloomberg, B.V. Krishna Rao - chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Ấn Độ - dự đoán rằng, giá gạo trắng xuất khẩu sẽ vượt mức 400 USD/tấn, trong khi giá tại cửa khẩu ở nước người bán hiện tại là 350 USD.
Còn nhà nghiên cứu Lý Quốc Tường nhận định: "Giá gạo tăng cao sẽ làm gia tăng gánh nặng kinh tế và khiến các nước thu nhập thấp và thiếu lương thực gặp nhiều khó khăn hơn."
Dù các cuộc khủng hoảng lương thực tại nước này có tồi tệ ra sao thì Pakistan cũng chưa bao giờ cấm xuất khẩu gạo. Hàng năm, nhờ vào việc xuất khẩu gạo, Pakistan thu về khoảng 2 tỷ USD. Trong đó, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất. Kinh ngạch xuất khẩu gạo cho thị trường này đã giúp Pakistan thu về 1.95 tỷ nhân dân tệ trong 10 tháng đầu năm 2021.
Ngoài ra, Pakistan cũng cạnh tranh gay gắt với Ấn Độ trong việc xuất khẩu gạo basmati cao cấp. Do các hạn chế nghiêm ngặt của EU đối với 2 hoạt chất là tricyclazole và carbendazim, Ấn Độ đã mất đi nhiều đơn hàng. Pakistan nhờ đó mà hưởng lợi nhờ vào việc canh tác và xuất khẩu gạo basmati hữu cơ. Hoạt động này thúc đẩy lượng xuất khẩu gạo của Pakistan sang các nước châu Âu lên 470.000 tấn giai đoạn 2020-2021. Dự kiến con số này sẽ còn tăng mạnh.
Bởi là một cường quốc về kinh tế, Hoa Kỳ nổi bật hơn với các ngành công nghiệp như dầu lửa, sắt thép, ô tô,.. hay sự tiến bộ về khoa học công nghệ và sự vững mạnh về tài chính. Tuy nhiên, Hoa Kỳ vẫn là một nước có nền nông nghiệp phát triển vượt bậc.
Năm 2019, Hoa Kỳ đã xuất khẩu hơn 3.5 triệu tấn gạo và trở thành một trong những nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Theo USDA, xuất khẩu gạo của Hoa Kỳ trong năm 2022 cũng sẽ giảm xuống khoảng 2.5%, khoảng 2.88 triệu tấn bởi do nguồn cung giảm đã đẩy giá thành tăng cao.
Uruguay là nước đứng đầu khu vực Mỹ Latinh trong việc xuất khẩu lúa gạo. Là một nước mà kinh tế chủ yếu dựa vào xuất khẩu nông sản, Uruguay cũng là một trong những nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Trong năm 2020-2021, Uruguay đã xuất khẩu khoảng hơn 780.000 tấn gạo. Phần lớn sản lượng gạo được xuất khẩu chủ yếu sang Brazil.
Là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, Italia mỗi năm sản xuất khoảng 1.4 triệu tấn gạo. Phần lớn sản lượng đó được dùng để xuất khẩu sang các nước châu Âu – Nơi mà xu hướng tiêu thụ đồ ăn châu Á đang dần tăng lên. Trong năm 2019, khối lượng xuất khẩu gạo của Italia đã đạt hơn 780 nghìn tấn.